Badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego (tonometria) Warszawa

Co to jest tonometria?

Tonometria to badanie mierzące ciśnienie wewnątrz gałki ocznej. Oko wypełnione jest płynem wodnistym (cieczą śródoczną), który utrzymuje odpowiednie napięcie gałki ocznej i nawilża jej elementy optyczne, takie jak rogówka i soczewka. Jest to istotne dla zachowania ich przejrzystości i prawidłowego kształtu. Płyn ten produkowany jest przez nabłonek ciała rzęskowego, skąd przepływa do tylnej komory oka, a następnie przedostaje się do komory przedniej przez otwór źreniczny. Tam płyn odprowadzany jest przez system beleczkowy znajdujący się w kącie rogówkowo-tęczówkowym (tzw. kąt przesączania) do kanału Schlemma. Następnie płyn trafia do żył wodnych w rąbku rogówki, a stamtąd do splotu naczyń żylnych. Około 90% cieczy wodnistej opuszcza oko przez beleczkowanie, co określa się jako odpływ konwencjonalny. Pozostałe 10% cieczy wypływa przez tęczówkę i ciało rzęskowe do przestrzeni nadtwardówkowej (drogą naczyniówkowo-twardówkową). Odpływ ten zależy od oporu w drogach odpływu oraz ciśnienia w żyłach nadtwardówkowych. Ciśnienie wewnątrzgałkowe jest wynikiem równowagi między produkcją a odpływem cieczy wodnistej. W zdrowym oku teoretycznie prawidłowe ciśnienie mieści się w granicach 10-21 mm Hg, jednak może się wahać w ciągu dnia, osiągając najwyższy poziom rano, a dzienne wahania nie przekraczają zazwyczaj 5 mm Hg. Ciśnienie wewnątrzgałkowe jest jednak kwestią indywidualną, zależną również od grubości rogówki. Grubsza rogówka zawyża wynik pomiaru ciśnienia w oku, a cieńsza zaniża. Dlatego warto też przy wykonywaniu tonometrii, wykonać również pachymetrię, czyli pomiar centralnej grubości rogówki (CCT - central cornea thickness) by przeliczyć wynik pomiaru ciśnienia w oku uwzględniając pachymetrię rogówki.

Rodzaje pomiaru ciśnienia w oku (tonometrii)

Tonometria aplanacyjna

Tonometria aplanacyjna, inaczej tonometria Goldmanna, jest uznawana za złoty standard w okulistyce w badaniu ciśnienia wewnątrzgałkowego i jest najczęściej wybierana przez okulistów. Opiera się na zasadzie Imberta-Ficka, według której ciśnienie wewnątrz kuli jest równe sile potrzebnej do jej spłaszczenia, podzielonej przez powierzchnię spłaszczenia. W tej metodzie używa się tonometru Goldmanna, który posiada podwójny pryzmat o średnicy 3,06 mm, umożliwiający spłaszczenie rogówki pod kontrolą lampy szczelinowej.

Jak przebiega badanie:

Podczas badania pacjent siada przed lampą szczelinową, a jego oko jest znieczulane. Rogówka zostaje zabarwiona fluoresceiną, która w świetle kobaltowo-niebieskim świeci, co ułatwia obserwację. Pryzmat spłaszcza rogówkę, a obraz zabarwionego filmu łzowego ukazuje się jako dwa żółte półokręgi. Badanie polega na odpowiednim ustawieniu tonometru, aby te półokręgi zetknęły się wewnętrznymi krawędziami. Następnie odczytywana jest wartość ciśnienia. Błędy w wynikach mogą wynikać z użycia zbyt dużej lub małej ilości fluoresceiny lub przypadkowego uciśnięcia oka przez badającego. Metoda ta jest metodą inwazyjną.

Tonometria wgłobieniowa

Badanie tonometrem wgłobieniowym, czyli tonometrem Schiøtza, polega na spłaszczeniu rogówki za pomocą trzpienia aparatu, który ustawia się pionowo na znieczulonej rogówce. Badany leży lub ma głowę odchyloną. Opór rogówki wskazuje na poziom ciśnienia w oku. Możliwe błędy mogą wynikać ze sztywności rogówki, co może fałszować wyniki – szczególnie u osób starszych, gdzie ciśnienie może być zawyżone, lub u pacjentów z bardziej elastycznymi powłokami oka, np. przy krótkowzroczności, co może powodować zaniżenie wyniku. Metoda ta jest również inwazyjna.

Tonometria bezkontaktowa

W badaniu bezkontaktowym, zwanym "air-puff", spłaszczenie rogówki (inaczej aplanacja rogówki) następuje pod wpływem podmuchu powietrza. Zasada działania również opiera się na regule Imberta-Ficka. Ten rodzaj badania nie wymaga znieczulenia i jest metodą nieinwazyjną. W naszym salonie optycznym w Warszawie posiadamy tonometr bezkontaktowy firmy NIDEK, który wykonuje również pomiar pachymetrii rogówki i przelicza wynik końcowy, a jego siła podmuchu jest mało odczuwalna dla pacjenta w porównaniu do innych tonometrów bezkontaktowych.

Inne metody pomiaru

Istnieją także inne rodzaje tonometrów, takie jak przenośny tonometr Perkinsa, który bazuje na zasadzie działania tonometru Goldmanna, a także bezkontaktowy tonometr Pulsair firmy Keeler, który mierzy ciśnienie powietrzem. Popularny Tono-Pen to ręczny tonometr, który za pomocą przetwornika spłaszcza rogówkę, umożliwiając szybki pomiar, nawet u osób noszących soczewki kontaktowe.

Przygotowanie do badania

Przed badaniem warto rozluźnić ubranie, zwłaszcza wokół szyi, aby uniknąć dodatkowego ucisku. Pacjent powinien spokojnie oddychać i unikać zaciskania powiek. Ważne jest także, by nie wstrzymywać oddechu i patrzeć prosto przed siebie. Przed badaniem trzeba także zdjąć soczewki kontaktowe.

Tonometria a jaskra – wczesna diagnoza to klucz do zdrowia

Tonometrię zaleca się szczególnie pacjentom z jaskrą do bieżącego kontrolowania ciśnienia w oku, nadciśnieniem ocznym, a także tym, którzy są po operacjach oczu. Dobrą profilaktyką jest mierzenie raz w roku ciśnienia wewnątrzgałkowego. Szczególnie ten rodzaj profilaktyki jest polecany pacjentom z historią jaskry w rodzinie, a również osobom z cukrzycą i nadciśnieniem ogólnym krwi. Jaskra to cicha złodziejka wzroku - to choroba nerwu wzrokowego, która przez wiele lat może przebiegać bezobjawowo, ale nieleczona prowadzi do trwałej utraty wzroku. Warto też pamiętać o wykonywaniu badania pola widzenia (perymetria), gdzie jaskra z biegiem jej postępowania powoduje ubytki w polu widzenia, aż do całkowitej utraty wzroku.

Warto kontrolować się i dbać o zdrowie swoich oczu, wzrok mamy tylko jeden.

Gdzie zbadasz ciśnienie w wewnątrzgałkowe w Warszawie bez kolejek?

Oczywiście u nas, w Salonie Optycznym Eyefinity przy ulicy Obozowej 22 w Warszawie, bez kolejek wykonamy pomiar ciśnienia w oku z uwzględnieniem pachymetrii. Zapraszamy serdecznie do kontaktu telefonicznego lub online, by umówić wizytę u Optometrysty.

Podsumowanie

Badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego to proste, bezbolesne, a jednocześnie kluczowe badanie dla zdrowia oczu, które może pomóc w zapobieganiu i wczesnym wykrywaniu groźnych schorzeń, takich jak jaskra. Regularne badanie ciśnienia w oku jest szczególnie ważna dla osób z grupy ryzyka, takich jak osoby powyżej 40. roku życia, pacjenci z cukrzycą, nadciśnieniem czy jaskrą w rodzinie. Dzięki regularnym badaniom wzroku oraz odpowiedniej profilaktyce można cieszyć się zdrowym wzrokiem na długie lata.